Czy Polska dogania Unię Europejską pod względem warunków i jakości życia? Zmniejszająca się różnica między nimi.

Jak podkreślają eksperci z SGH, idea wskaźnika catch-up powstała w 2019 r., kiedy w raporcie ekonomicznym przygotowanym przez zespół SGH ukazały się analizy dotyczące perspektyw zrównania poziomu gospodarczego Polski i rozwiniętych krajów europejskich.

Wskaznik catch-up skupia się na szeroko rozumianych warunkach i ocenie jakości życia w Polsce w porównaniu do krajów Unii Europejskiej, z uwzględnieniem wszystkich 27 krajów – tych, które tworzyły UE przed 2004 r. (obecnie 14 krajów – bez Wielkiej Brytanii), a także 13 krajów które wstąpiły do UE wraz z Polską lub później.

Prof. Agnieszka Chłoń-Domińczak, jedna z autorek opracowania, podkreśliła, że raport odpowiada na pytanie: jakie jest polskie tempo doganiania Europy Zachodniej. „Skupiamy się na rozwoju społecznym czy na sprawach, które dotykają wszystkich obywateli i są ważne z punktu widzenia percepcji, jak wygląda życie każdego z nas, jak kształtują się warunki naszego życia” – wskazała Chłoń-Domińczak.

Wskaznik catch-up obejmuje siedem wymiarów – dochody i deprywacja materialna, rynek pracy, warunki mieszkaniowe, zdrowie, edukacja, transport i infrastruktura oraz ochrona środowiska. W ramach każdego z siedmiu wymiarów zespół autorów wybrał wskaźniki częstkowe, pochodzące głównie z bazy danych Eurostat.

Z raportu wynika, że w 2022 r. wartość wskaźnika grupowego catch-up ujawniła ciągle utrzymujący się dystans pomiędzy Polską a 27 krajami UE i 14 krajami, które uzyskały członkostwo przed 2004 r. „Natomiast w porównaniu do 13 krajów, które uzyskały członkostwo w UE w 2004 r. lub później, pod względem poziomu rozwoju społecznego, sytuacja w Polsce była powyżej średniej” – podano.

W opracowaniu wskazano, że od 2010 do 2020 r. nastąpiło znaczące zmniejszenie różnic w poziomie rozwoju społecznego mierzonego wskaźnikiem catch-up w porównaniu do wszystkich wyodrębnionych grup krajów. W 2022 r. widoczna jest poprawa wskaźnika grupowego w odniesieniu do krajów UE 14, a w konsekwencji także do krajów UE 27.

W porównaniu do krajów UE 13 przewaga Polski utrzymała się na tym samym poziomie jak w latach 2020 i 2021. Jedynie w wymiarze dochody i deprywacja materialna sytuacja w Polsce w 2022 r. kształtowała się relatywnie bardziej korzystnie niż we wszystkich trzech grupach krajów – napisano.

W podsumowaniu opracowania podkreślono, że trzecia edycja wskaźnika catch-up pokazała nieznaczne zmniejszenie luki w zakresie warunków i jakości życia w Polsce w porównaniu do krajów Unii Europejskiej, szczególnie tych, które były we wspólnocie przed 2004 r. – wskaźnik catch-up wrócił do poziomu z 2020 r. „Widoczne jest zróżnicowanie dynamiki zmian w analizowanych wymiarach warunków życia w Polsce w porównaniu do krajów Unii Europejskiej. Znaczący dystans utrzymuje się szczególnie w obszarach edukacji, ochrony środowiska, oraz transportu i infrastruktury. W obszarach rynku pracy i ochrony zdrowia sytuacja nie zmieniła się znacząco, widać natomiast poprawę w zakresie dochodów i deprywacji materialnej. W tym ostatnim obszarze Polska prezentuje się korzystnie na tle krajów Unii Europejskiej. Mały dystans dzieli nas także od krajów UE w obszarze warunków mieszkaniowych” – napisano.